Το άρθρο της εφημερίδας Guardian με τίτλο «‘It’s worrying’: Greek election ban on extremist party may be too little, too late» για την πολιτική επιρροή της ακροδεξιάς στην Ελλάδα, λίγο πριν τις εκλογές του Μαΐου.
Εδώ και δύο χρόνια ο Ηλίας Κασιδιάρης, ένας καταδικασμένος ηγέτης του διαλυμένου πλέον νεοναζιστικού κόμματος Χρυσή Αυγή, χρησιμοποιεί τα social media για να απευθύνεται σε υποστηρικτές του από τις φυλακές Δομοκού στην κεντρική Ελλάδα.
Μήνα με το μήνα, ο πρώην βουλευτής καταφέρεται εναντίον της αδυναμίας του «διεφθαρμένου πολιτικού καθεστώτος» να κυβερνήσει τη χώρα σε μια σειρά ομιλιών γεμάτων μίσος.
Για τους 134.000 συνδρομητές του στο YouTube, οι προτροπές αποτελούν σανίδα σωτηρίας για τον Κασιδιάρη και τους «Έλληνες», το μικρό εθνικιστικό κόμμα που ίδρυσε λίγο πριν του επιβληθεί ποινή φυλάκισης 13,5 ετών για το ρόλο του στη Χρυσή Αυγή. Και φαίνεται ότι αποδίδουν καρπούς.
Τριάντα μήνες αφότου η βίαιη νεοφασιστική ομάδα διαπιστώθηκε πως ήταν μια εγκληματική συμμορία μεταμφιεσμένη σε πολιτική οργάνωση – στοχοποιώντας μετανάστες, σκοτώνοντας έναν Έλληνα ράπερ [Παύλο Φύσσα] και ξεσπώντας κατά των αριστεριστών – η γοητεία του γνωστού για τον οξύθυμο χαρακτήρα του Κασιδιάρη δεν φαίνεται να έχει ξεθωριάσει.
«Αντίθετα, φαίνεται να έχει ενισχυθεί», λέει ο Κωστής Παπαϊωάννου, ο οποίος διευθύνει το Signal, μια ερευνητική ομάδα που μελετά τον ακροδεξιό εξτρεμισμό.
«Του δόθηκε ακόμη και η ευκαιρία να κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές από το κελί του και ήταν πολύ αποτελεσματικός στη χρήση των social media για να συγκεντρώσει υποστήριξη μεταξύ των νέων. Είναι ανησυχητικό. Αν οι γενικές εκλογές διεξάγονταν αύριο, το κόμμα του πιθανότατα θα ξεπερνούσε το όριο του 3% για να μπει στη Βουλή».
Την Τετάρτη, λιγότερο από έξι εβδομάδες πριν η Ελλάδα οδηγηθεί στις κάλπες -και λίγες μόλις ώρες αφότου οι νομοθέτες ψήφισαν την απαγόρευση των «Ελλήνων» να κατεβάσουν υποψηφίους- συνεδρίασε εκτάκτως το πειθαρχικό συμβούλιο των φυλακών Δομοκού για να εξετάσει αν ο 42χρονος είχε παραβιάσει τους κανόνες που του επιτρέπουν επαφές μόνο με στενούς συγγενείς και δικηγόρους- επαφές που μπορούν να γίνουν μόνο με χρήση τηλεφωνικής κάρτας. Το συμβούλιο αναμένεται να ανακοινώσει πιθανά τιμωρητικά μέτρα στις 20 Απριλίου.
Όλο και περισσότεροι Έλληνες αναρωτιούνται πώς ένας διαβόητος κρατούμενος σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, η οποία φιλοξενεί μερικούς από τους πιο σκληρούς εγκληματίες της χώρας, μπορούσε να παραβιάζει τόσο κραυγαλέα τον σωφρονιστικό κώδικα, δημοσιεύοντας βίντεο στο Twitter και προεδρεύοντας ακόμη και σε συνεδριάσεις στελεχών του κόμματός του, έστω και μέσω τηλεφώνου.
Οι ενέργειες του Κασιδιάρη, οι οποίες ήρθαν για πρώτη φορά στο φως πριν από δύο χρόνια, έχουν προκαλέσει αμηχανία στην κεντροδεξιά κυβέρνηση.
Τον Οκτώβριο του 2021, όταν ήρθαν στην επιφάνεια οι αποκαλύψεις, η Σοφία Νικολάου, τότε επικεφαλής της μονάδας αντεγκληματικής πολιτικής στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, όχι μόνο ζήτησε έρευνα αλλά απαίτησε να τιμωρηθούν οι φύλακες, αν διαπιστωνόταν ότι βοηθούσαν τον κρατούμενο. Στις αρχές του 2022, η Νικολάου έφυγε από τη θέση της- έκτοτε οι παρεμβάσεις του Κασιδιάρη άνθισαν.
Η ψηφοφορία της Τρίτης για απαγόρευση της συμμετοχής των εξτρεμιστών στις εκλογές του επόμενου μήνα ακολουθεί τη νομοθεσία που ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο, η οποία επεδίωκε να καταστήσει αδύνατη την υποψηφιότητα των «Ελλήνων», επικαλούμενη την ποινική καταδίκη του αρχηγού τους.
Οι εθνικιστές απάντησαν ανακοινώνοντας ότι ένας συνταξιούχος εισαγγελέας του ανώτατου δικαστηρίου θα ηγηθεί αντ’ αυτού του κόμματος στις εκλογές της 21ης Μαΐου.
Η τελευταία νομοθεσία, που ψηφίστηκε με την υποστήριξη του κυβερνώντος κόμματος της Νέας Δημοκρατίας και του κεντροαριστερού ΠΑΣΟΚ, διεύρυνε το πεδίο εφαρμογής της αρχικής απαγόρευσης, καθιστώντας ακόμη και αυτό αδύνατο, αν και το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας θα αποφασίσει στις 5 Μαΐου αν ο νόμος πρέπει να τεθεί σε ισχύ.
Οι αντίπαλοι της κυβέρνησης την έχουν κατηγορήσει ότι κάνει πολύ λίγα πολύ αργά, πριν τις εκλογές που πλησιάζουν όλο και περισσότερο.
«[Η κυβένρηση] θα έπρεπε να είχε ενεργήσει αμέσως μετά την ετυμηγορία του δικαστηρίου, όταν η Χρυσή Αυγή και οι ηγέτες της κρίθηκαν ως εγκληματική οργάνωση», λέει ο Παπαϊωάννου. «Αλλά η κυβέρνηση δεν ήθελε να αποξενώσει τη βάση του Κασιδιάρη. Έχει χάσει μεγάλη υποστήριξη ειδικά μεταξύ των δεξιών στη Βόρεια Ελλάδα και ήθελε να κρατήσει τους διαύλους ανοιχτούς».
Σε ένα έθνος όπου το Κομμουνιστικό Κόμμα ήταν από καιρό εκτός νόμου, η απαγόρευση έχει εγείρει ανησυχίες για τη συνταγματικότητά της – η αριστερή αντιπολίτευση απείχε από την ψηφοφορία της Τρίτης υποστηρίζοντας ότι θα προκαλούσε επικίνδυνο προηγούμενο, και θα λειτουργούσε ακόμη και προς όφελος του αμετανόητου Κασιδιάρη.
Με τη δημοτικότητα της κάποτε ανερχόμενης Νέας Δημοκρατίας να έχει πληγεί από ένα θανατηφόρο δυστύχημα [σ.σ. Τέμπη] που έχει καταστρέψει το αφήγημά της για αποτελεσματική διακυβέρνηση – και με κανένα κόμμα πιθανό να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία – μικρότερες ομάδες έχουν κερδίσει υποστήριξη.
Στα δεξιά, οι «Έλληνες» έχουν ενισχυθεί ιδιαίτερα από την αντισυστημική οργή στον απόηχο μιας καταστροφής που θεωρήθηκε ότι θα μπορούσε να αποφευχθεί.
Ο Κασιδιάρης, το δεξί χέρι του αυτοαποκαλούμενου «Φύρερ» της Χρυσής Αυγής, Νίκου Μιχαλολιάκου, ηγήθηκε των διαβόητων ομάδων κρούσης του εξτρεμιστικού κόμματος και εκπαίδευσε τα μέλη του στις πολεμικές τέχνες.
Εάν το Ανώτατο Δικαστήριο αρνηθεί να διατηρήσει την απαγόρευση των υπερεθνικιστών να κατέλθουν στις εκλογές, η δημοτικότητα της ομάδας θα μπορούσε να ενισχυθεί περαιτέρω, προειδοποίησε ο Δημήτρης Μαύρος, επικεφαλής της εταιρείας δημοσκοπήσεων MRB.
«Αυτή τη στιγμή μετράμε ήδη (την υποστήριξή της) μεταξύ 4 και 4,5%», είπε, χαρακτηρίζοντας το ρόλο του κόμματος των «Ελλήνων» δυνητικά καθοριστικό στις επερχόμενες εκλογές.