Η Κάλλι Αναγνώστου, μια εγκαυματίας από τη πυρκαγιά του 2018 στο Μάτι, μοιράζεται την τραγική εμπειρία της και στέλνει ένα δυνατό μήνυμα: οι φωτιές μπορεί να σβήνουν όμως οι πληγές παραμένουν.
Κάθε καλοκαίρι οι φωτιές απειλούν τη ζωή μας, αφανίζουν ανθρώπους και ζώα, καταστρέφουν δάση και περιουσίες.
Κάποια στιγμή οι φλόγες σβήνουν με υπεράνθρωπες προσπάθειες, οι κάμερες κλείνουν, μα πίσω μένουν οι άνθρωποι για να αντιμετωπίσουν τις ολέθριες συνέπειες και προσπαθούν να φτιάξουν ξανά τη ζωή τους μέσα από τα αποκαΐδια.
Μιλήσαμε με μια γυναίκα που βίωσε την αγριότητα της φωτιάς, όταν το καλοκαίρι του 2018 η ζωή της ανατράπηκε στο Μάτι, όπου 103 ψυχές χάθηκαν όταν δεν έγινε έγκαιρη εκκένωση της περιοχής.
Η γυναίκα όπως και ο γιος και ο πεθερός της είναι εγκαυματίες. Ακόμη και σήμερα βασανίζονται από τις συνέπειες εκείνης της μέρας. Η Κάλλι έχει ακόμη μπροστά της πολλά χειρουργεία, τα οποία δεν ξέρει πότε και αν θα γίνουν.
Η ίδια και η οικογένειά της έζησαν από κοντά τον τρόμο και την πύρινη μανία της πυρκαγιάς. Τρία χρόνια μετά, η ίδια έγραψε ένα κείμενο-γροθιά στο στομάχι με αφορμή τις νέες καταστροφικές πυρκαγιές που πλήττουν την χώρα και τις συνέπειές τους στους ανθρώπους που μένουν πίσω.
Επιθυμία της είναι να υπάρχει πρόληψη και όχι μέτρα εκ των υστέρων, ώστε να σταματήσει αυτό το καταστροφικό φαινόμενο που γίνεται πλέον όλο και πιο συχνά.
«23/07/18… Ένα απόγευμα Δευτέρας που άλλαξε για πάντα τις ζωές όσων βρέθηκαν εδώ… Ποιος φανταζόταν ότι θα μπορούσε να εκτεθεί σε τέτοια απειλή και ότι θα μέναμε απροστάτευτοι, ανοχύρωτοι;
Να που όμως συνέβη… Οι δήθεν «προστάτες» δεν ήταν εκεί που έπρεπε, έλειπαν όλοι με «εντολή» και έμειναν τα πόστα κενά… Ποιου και γιατί; Κανένας δεν έμεινε.
Κανένας ικανός να σταματήσει, να περιορίσει έστω ή να αναλάβει πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να αλλάξουν την έκβαση αυτής της τραγωδίας… Και κάπως έτσι οι βασιλιάδες τους ξεγυμνώθηκαν και μαζί αναδείχθηκαν οι ελλείψεις όλων τους… Με κόστος τις ζωές μας… Ποιος μετράει όμως, ε; Γιατί;
Μια φωτιά, που επί μια ώρα έκαιγε χαμηλή βλάστηση, σε μια έκταση που μια ρίψη ελικοπτέρου θα αρκούσε, που ποτέ δεν ήρθε στην ώρα του… Γιατί; Από που και ως που απομακρύνθηκαν όλα τα μέσα; Και ποιος έμεινε πίσω; Ποιος έδωσε σημασία; Αφού γνώριζαν για την επικινδυνότητα εκδήλωσης πυρκαγιάς από την προηγούμενη ημέρα… Απλά μας άφησαν όλοι τους… Γιατί;
Μετατράπηκε η φωτιά σε αγρίμι που κάθε λεπτό που περνούσε μεγάλωνε και σαν αδηφάγο τέρας κατασπάραζε ό,τι έβρισκε μπροστά του. Το άφησαν ανενόχλητο και όλο και θέριευε και η ορμή του όλο γινόταν εντονότερη. Σαν χείμαρρος, εξαπλώθηκε, κατέτρωγε δέντρα, σπίτια, ψυχές. Τις δικές μας ψυχές! Τους δικούς μας ανθρώπους!
Την ώρα που κοιμόμασταν ήσυχοι στην ασφάλεια μας το τέρας ζύγωνε στο τόπο μας, τις αυλές, στα σπίτια μας. Βρεθήκαμε πανικόβλητοι να τρέχουμε να ξεφύγουμε σαν τα ποντίκια. Έτσι μας βλέπετε μάλλον… Τι αξία να μας δώσετε;
Πώς να ξεφύγουμε από τις τεράστιες γλώσσες που έφτασαν να ξεπερνούν τα 15 και 20 μέτρα σε ύψος και έτρεχαν με απίστευτη ταχύτητα προς κάθε κατεύθυνση πια χωρίς καν ενημέρωση; Πως να γλιτώσει κανείς από το πυροθερμικό κύμα που διαπερνούσε το σώμα και το αφυδάτωνε σε δευτερόλεπτα και τα τοξικά που έκαιγαν κυριολεκτικά τα σωθικά; Πώς; Με τι δυνάμεις;
Άνθρωποι νέοι, μεγάλοι, μωρά και παιδιά… Τρέχαμε σαν τα ποντίκια να ξεφύγουμε, να σωθούμε με κάθε τρόπο, χωρίς να βλέπουμε μπροστά μας ούτε στο μισό μέτρο. Μαύρος έντονος καπνός παντού… Οι καύτρες να τρυπούν κυριολεκτικά τα σώματα. Πώς να αντέξεις; «Γιατί δεν είσαστε εδώ; Πού είσαστε; Γιατί μας ξεχάσατε;»
Και περνούσαν οι ώρες και όσοι καταφέραμε να ξεφύγουμε μόνοι μας μετρούσαμε κάθε ανάσα με κόπο. Μόνοι και αβοήθητοι. Κλάματα, εκρήξεις, φωνές, ουρλιαχτά… Και μετά σιωπή… Μια σιωπή που ομολογούσε θάνατο. Πόσο αργά κύλησαν αυτές όλες οι ώρες. Ποιος φέρει ευθύνη; Ούτε τότε; Γιατί;
Η βοήθεια των αρμόδιων που έφτασε ήρθε αργά και λίγη… Δυστυχώς όλοι τόσο λίγοι. Ανεπαρκείς. Πόσα λάθη. Τα κατάλαβαν άραγε; Έμαθαν από τα λάθη τους; Τίποτα δεν κατάλαβαν. Δυστυχώς.
Μόνοι όσοι σωθήκαμε με βαρύ κόστος στις ζωές μας, στα σώματα, τις ψυχές μας. Και πόσοι πολλοί που δεν μπόρεσαν να σωθούν, μόνοι τους ήταν και μόνοι τους έσβησαν… Ακόμη και στη θάλασσα ώρες έμεναν αβοήθητοι. Δεν άντεξαν. Γιατί;
Το τέρας κόπασε μόνο του αφού το άφησαν και κατασπάραξε τα πάντα. Και με το χάραμα φάνηκε η καταστροφή… Ολική! Εμπόλεμη ζώνη. Καμένη φύση, ερείπια, σώματα ξεψυχισμένα, αφυδατωμένα, καρβουνιασμένα… Ένας πόλεμος αλήθεια εν καιρώ ειρήνης με τόσα αθώα θύματα. Πραγματική τραγωδία. Για ποιο λόγο; Θα μάθουμε άραγε ποτέ;
Στα νοσοκομεία να φτάνουμε από το βράδυ, πάλι μόνοι, άνθρωποι με εγκαύματα εκτενή να παλεύουμε από εκείνη την ημέρα και κάθε μέρα να κρατηθούμε στη ζωή.
Έχει ιδέα κανείς άραγε πόσο πονάνε οι σάρκες όπως σου ξεκολλάνε το καμένο δέρμα; Ξέρετε τι σημαίνει να αφαιρούν μια μια τις στιβάδες του καμένου δέρματος την ώρα που τρέμεις από τον πόνο; Μπορείς να καταλάβεις τα ουρλιαχτά σε κάθε αλλαγή;
Τι αγώνα καταβάλουμε κάθε μέρα ακόμη και σήμερα να «ξεκλειδώσουμε» το σώμα μόνο και μόνο για να βρεθούμε την άλλη μέρα στο μηδέν; Για πόσα χρόνια θα υπομένουμε, γνωρίζεις; Σωρείες επεμβάσεων και επώδυνων θεραπειών για χρόνια ακόμη. Χώρια τα προβλήματα για πολλούς που πλέον μόνιμα κουβαλάμε. Ποτέ δεν θα είμαστε οι άνθρωποι που ήμασταν.
Τρία χρόνια τώρα πόσοι κατάφεραν να κλείσουν έστω για ένα βράδυ τα μάτια τους και να ελευθερώσουν το μυαλό ή την ψυχή από τη φρίκη που έζησαν, που πήρε από κοντά τους αγαπημένους; Κανένας μας δεν κοιμάται ήσυχα. Κανένας δεν νιώθει ασφαλής.
Και οι «αρμόδιοι» από την πρώτη στιγμή και ακόμη τώρα τρία χρόνια μετά με τόσα που έχουν έρθει πια στη δημοσιότητα και ξέρουμε για τα τραγικά εγκληματικά τους λάθη και επιλογές να εκτοξεύουν ευθύνες και κατηγορίες προς κάθε κατεύθυνση αδιακρίτως, χωρίς ευαισθησία αλλά ούτε καν με επαρκή, αληθινά, στοιχεία. Κουνούν το δάχτυλο. Κόσμος τα πιστεύει και μας καταδικάζει χωρίς καν να ξέρει που είμαστε στον χάρτη.
«Κάηκες και φταις», αφού το είπαν κάποιοι.
Τι παιχνίδια στήθηκαν πάνω στις πληγωμένες πλάτες μας. Μας κάψανε και «καλά πάθαμε», είπαν.. αφού «φταίγαμε», και εμείς και τα παιδιά μας, είπαν. Έτσι τους τα είπαν για να σας τα πουν. Που φτάσαμε. Και από τότε μας πετάνε ψήγματα και ευχολόγια μα οι πράξεις τους λειψές. και οι ευθύνες τους αποσιωπημένες.
Τρία χρόνια πέρασαν λες… Καιρός πολύς για να ξεχαστούμε. Για να μας ξεχάσεις. Πόσο μαρτυρικά κυλάνε 1095 μέρες για όλους εμάς όμως, ξέρεις; Δε μας λογίζεις ούτε στους νεκρούς, αφού ανασαίνουμε ακόμη. Πνίγουμε τα ουρλιαχτά μας στο μαξιλάρι κάθε βράδυ και οι εφιάλτες μας κυνηγούν.
Πόση όμως υπομονή έχει ένας άνθρωπος ηλικιωμένος που οι πληγές δεν επουλώνονται; Πού είναι το κουράγιο ενός ανθρώπου που δεν προσφέρει πια στην οικογένεια του; Πώς κάνει υπομονή ένα μικρό παιδί που σε τρυφερή ηλικία έχει βιώσει τον απόλυτο ρημαγμό; Μπορείς να το κοιτάξεις στα μάτια και να του εξηγήσεις γιατί θα πρέπει να υποφέρει τόσο για χρόνια πολλά; Πως να αντέξει η μάνα που δεν έχει πια τα δικά της παιδιά;
103, επίσημα, ζωές πήρε η φωτιά.. Οι ψυχές που χάθηκαν όμως πλανώνται ακόμη εδώ. Οι δικές μας οι ψυχές αιμορραγούν ακόμη εδώ και παντού.
Και τι ειρωνεία να μας λένε γραφικούς γιατί προσπαθούμε ακόμη και μας γυρνάνε τη πλάτη σφυρίζοντας αδιάφορα.
Μα όταν ζεις τα ουρλιαχτά και τον τρόμο τότε καταλαβαίνεις τα κίνητρα των ανθρώπων.
Και εμείς δεν μπορούμε να διανοηθούμε ότι και άλλοι άνθρωποι θα περάσουν τα ίδια. Εμμένουμε αν είναι για τα παιδιά σας να μην περάσουν ό,τι τα δικά μας. Αν είναι οι ψυχές τους να σωθούν όπως δεν σώθηκαν οι ψυχές των δικών μας.
Και αν καμιά φορά θα μας θυμάσαι όταν -δυστυχώς- μια καινούρια τραγωδία ξεσπάσει κάπου αλλού ίσως βρεθείς να απορείς. Γιατί;
Ξέρουμε όμως εμείς γιατί! Γιατί δικαίωση δεν έχει έρθει ακόμα. Τρία χρόνια μετά, τίποτα.
Που είναι η δικαιοσύνη; Που είναι ο λόγος και η τιμή τους; Έχετε κύριοι υπεύθυνοι τιμή; Έχετε ηθική; Τι περιμένετε; Ή μήπως θεωρείται ότι θα ξεχαστούμε;
Λάθος. Μεγάλο λάθος.
Αν υπάρχει Θεός και εάν υπάρχει Θεία Δίκη η φωτιά που μας έκαψε θα φαντάζει παράδεισος μπροστά στην κόλαση που θα βρει όσους αφήνουν τέτοιες τραγωδίες να εξελίσσονται, όσους έβαλαν και βάζουν αθώες ψυχές μπροστά στις καρέκλες και τα αξιώματα τους και όσους παίζουν παιχνίδια πάνω στις ζωές των ανθρώπων ακόμη…».
Υ.Γ. Η δημοσιογράφος Χαρά Μπουργάνη δημιούργησε το 2019 ένα συγκλονιστικό ντοκιμαντέρ για τις συνέπειες της καταστροφικής φωτιάς στο Μάτι, με τίτλο «Άνθρωποι Μετά τη Φωτιά».
Το ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα στο Los Angeles Women’s International Film Festival ενώ προβλήθηκε σε πολλά Φεστιβάλ στην Ελλάδα. To ντοκιμαντέρ βραβεύτηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Ιεράπετρας το 2020.