Ακόμα και καρκίνο μπορεί να προκαλέσει σε βάθος χρόνου ο κακός ύπνος, δηλώνει ο Μάνος Βαγιάκης, πνευμονολόγος υπνολόγος- διευθυντής ΕΣΥ κι επιστημονικός υπεύθυνος του Εργαστηρίου–Κέντρου Διαταραχών στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός.
«Έχει φανεί από πολλές μελέτες ότι ασθενείς που πάσχουν από υπνική άπνοια, εμφανίζουν συχνότερα, κάποιους τύπους καρκίνου όπως πχ. του παγκρέατος. Ο μηχανισμός είναι δυσερμήνευτος. Απ’ ό,τι φαίνεται ο κακός ύπνος δημιουργεί στρες και μέσω των μηχανισμών του στρες, γίνεται αυτό», εξηγεί.
Σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, ο κίνδυνος από ανεπαρκή και κακό ύπνο για καρδιαγγειακά, υπέρταση και διαβήτη που μας ήταν γνωστός, είναι πολύ μεγαλύτερος απ’ ό,τι μέχρι σήμερα πιστεύαμε.
Όσον αφορά τη συσχέτιση πάχους και κακού ύπνου που είναι επίσης ήδη γνωστή, ο κ. Βαγιάκης εξηγεί τον μηχανισμό: «Ένας άνθρωπος ο οποίος δεν κοιμάται καλά έχει την τάση την άλλη μέρα, επειδή είναι κουρασμένος και νυσταγμένος να τρώει υπερθερμιδικές, λιπαρές και επεξεργασμένες τροφές και βεβαίως, να μην πολυκινείται. Οτιδήποτε χαλάει τον ύπνο μας, είτε αυτός είναι περιορισμός, είτε πάθηση η οποία καταστρέφει τον ύπνο, οδηγεί σε παχυσαρκία».
Σε ερώτηση γιατί χάνουμε τον ύπνο μας, απαντά: «Καταρχήν οι κοινωνικές συνθήκες. Οι αυξημένες ανάγκες για εργασία και οι αυξημένες οικογενειακές και κοινωνικές υποχρεώσεις. Είναι ένας σημαντικός παράγοντας αυτός, ο οποίος όμως είναι αντιστρεπτός.
Έχει βρεθεί από παρατηρήσεις και μετρήσεις ότι στην Αμερική πριν από 50 χρόνια, οι άνθρωποι κοιμόντουσαν 8 ώρες το 24ωρο και σήμερα κοιμούνται 6. Ο δεύτερος παράγοντας είναι η κλασική περίπτωση αϋπνίας, που έχεις χρόνο να πας στο κρεβάτι, αλλά και να πας δεν κοιμάσαι. Και τρίτη κατηγορία προβλημάτων που μπορεί να χαλάσουν τον ύπνο, είναι παθήσεις με προεξάρχουσα την υπνική άπνοια.
Με την υπνική άπνοια, επειδή κόβεται η αναπνοή, ο εγκέφαλος αναγκάζεται να δουλεύει και να μισοξυπνάει την ώρα του ύπνου, για να δώσει τα κατάλληλα σήματα, προκειμένου να ξαναρχίσει η αναπνοή, για να μη σκάσει ο άνθρωπος».
Όσον αφορά την άποψη των παλιών ότι «ο πολύς ύπνος κάνει κακό και μείνε ξύπνιος όσο ζεις», ο κ. Βαγιάκης αναφέρει ότι δεν υπάρχει πιο εσφαλμένη άποψη από αυτήν.
«Και δυστυχώς την έχω ακούσει παλαιότερα και από συνεντεύξεις διαφόρων. Δηλαδή η Θάτσερ και ο Ρήγκαν που το έλεγαν αυτό, πέθαναν από άνοια. Στην οποία συχνά οδηγεί ο κακός ύπνος.
Όπως και στο Αλτσχάιμερ, με έναν μηχανισμό που βρήκαμε πλέον: Το Αλτσχάιμερ οφείλεται σε κάποιες πρωτεΐνες που συσσωρεύονται στον εγκέφαλο που ονομάζονται Β αμυλοειδή. Αυτά τα «σκουπίδια» φεύγουν από τον εγκέφαλο κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αν ο ύπνος δεν είναι επαρκής δεν φεύγουν, κολλάνε στα νευρικά κύτταρα και τα καταστρέφουν».
Και το ερώτημα που εύλογα προκύπτει είναι πόσες ώρες τελικά πρέπει να κοιμόμαστε; «Τουλάχιστον 7 ώρες το 24ωρο. Και αν κάποιος δεν καταφέρνει το βράδυ, μπορεί να συμπληρώνει και το μεσημέρι».
Ο ύπνος αν δεν τον σεβόμαστε μας δημιουργεί προβλήματα, τονίζει ο κ. Βαγιάκης. «Είναι ένας βασικός βιολογικός πυλώνας του ανθρώπου. Τρία πράγματα χρειάζεται ο άνθρωπος για να ζήσει. Τροφή, νερό και ύπνο.
Χωρίς τροφή μπορεί να ζήσει 40 μέρες, χωρίς νερό 5 μέρες και χωρίς ύπνο 15 μέρες. Δηλαδή ο ύπνος είναι μία ενδιάμεση ανάγκη, ανάμεσα στην τροφή και το νερό».